Geçmişten günümüze kadar pek fazlaca Türk bilim insanı yetişti. Bu kişiler ise bilim hayatına damga vurmalarıyla tanınıyor. Peki, dünya genelinde tanınan Türk bilim adamları içinde kimler yer ediniyor? Bu yazımızda bilim hayatına büyük katkıları olan ve tüm dünyada malum adların listesini sizler için hazırladık. İşte o adlar!
En başarıya ulaşmış 15 Türk bilim insanı
Gerçekleştirmiş olduğu bilimsel çalışmalarla bilim dünyasında yankı uyandıran pek fazlaca Türk bilim insanı yer ediniyor. Bunun son örneği ise Koronavirüs salgını döneminde meydana geldi. Uğur Şahin ve Hasret Türeci, geliştirmiş oldukları BioNTech COVID-19 aşısıyla bilim hayatına adını kazıdı.
Uğur Şahin ve Hasret Türeci şeklinde çalışmalarıyla ses getiren ve bilim ve teknolojiye yön veren daha birçok Türk bilim insanı yer ediniyor. Peki, bu adlar hangi alanlarda ve hangi çalışmalarıyla öne çıkıyor. Sadece şimdiden listede yer edinen adların haricinde birçok Türk bilim insanının yer aldığını belirtmek gerekiyor. İşte geçmişten günümüze en başarıya ulaşmış 15 Türk bilim insanı!
1. Aziz Sancar
Mardin’in Savur ilçesinde doğan Aziz Sancar, eğitim mevzusunda imkansızlıklarla savaşım vermiş mühim bilim adamları içinde yer ediniyor. Pek fazlaca kişinin Nobel Kimya Ödülü almasından sonrasında tanımış olduğu bu isim, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdikten sonrasında moleküler biyolojiye yöneldi.
Teksas ve Yale Üniversitelerinde mühim emekler icra eden Sancar, DNA onarımı, kanser tedavisi ve biyolojik saat şeklinde mevzular üstüne toplam 288 bilimsel yazı ve 33 kitap yayımladı. Sancar, hasar görmüş DNA’ların hücreler tarafınca iyi mi yenilendiklerini harita haline getiren çalışmasıyla 2015 senesinde Nobel Ödülü’nü aldı.
2. Feryal Hususi
Feryal Hususi, 1975 senesinde İstanbul’da hayata merhaba dedi. Günümüzde astronomi dünyasının en mühim bilim adamlarından olan Hususi, Üsküdar Amerikan Lisesi’ni tamamladıktan sonrasında Columbia Üniversitesi Uygulamalı Matematik ve Fizik bölümünden ikincilikle mezun oldu. Fizik üstüne yüksek lisans icra eden Feryal Hususi, Harvard Üniversitesine doktora programı için kabul edildi.
Hususi, bir süre Princeton İleri Araştırmalar Enstitüsü’nde çalıştı. Arkasından 2013 senesinde dünyanın en tanınmış bilim insanlarıyla beraber Büyük Fikirler Sıralaması’ne girdi. NASA’ da araştırmacı olarak vazife icra eden Hususi, sonrasında Arizona Üniversitesinde astrofizik dersleri verdi. 2013 senesinde meşhur bilim insanı Amerikan Astrofizik Derneği tarafınca en başarıya ulaşmış astrofizikçilere verilen Maria Goeppert ödülünün de sahibi oldu.
3. Cahit Arf
10 TL’lik banknotların arkasında sık sık gördüğümüz Cahit Arf, matematik alanındaki çalışmalarıyla öne çıkıyor. 3 yıl eğitim veren Paris’teki St. Louis Lisesi’ni 2 yılda bitiren Arf, Türkiye’ye döndükten sonrasında zor sınavları da geçerek Ecole Normale Superieure’i kazanmıştır.
Cahit Arf, bilim dünyasındaki Arf Halkaları, Arf Sabiti yada Arf Sarmalları olarak malum buluşun da sahibi. Bununla beraber meşhur isim Alman matematikçi Helmut Hesse ile beraber Hesse-Arf kuramını da geliştirdi. Meşhur bilim insanı 87 senelik hayatına bir kalp rahatsızlığı sonucunda veda etti.
4. Şerif Mardin
Bilim denildiği vakit akıllara daha fazlaca sayısal alanlar geliyor. Sadece Türk bilim adamları içinde mühim bir yere haiz olan Şerif Mardin, bu durumun doğru olmadığını gösteriyor. Mardin, sosyoloji alanındaki çalışmalarıyla Türkiye’ye mühim kavramlar kazandırmayı başardı.
Galatasaray Lisesi’nin peşinden Stanford Üniversitesinde Siyasal Bilimler bölümünü tamamladı. Arkasından kısa devam eden bir siyasal kariyer geçirdi. Siyasal kariyerden sonrasında Boğaziçi Üniversitesi İİBF Sosyoloji bölümünü kurdu. Günümüzde sık sık duyduğumuz “mahalle baskısı” terimini ise ilk kez Şerif Mardini gündeme getirdi.
5. Naşide Gözde Durmuş
Naşide Gözde Durmuş, 1985 senesinde İzmir’de hayata merhaba dedi. 2003 senesinde ODTÜ Moleküler Biyolojisi bölümünü kazanan Durmuş, almış olduğu burs ile ABD’ye gitti. 2014 senesinde ise Stanford Üniversitesinde araştırmacı olarak çalışmaya başladı.
Tüm bunların peşinden Durmuş, MIT Technology Review dergisi tarafınca hazırlanan “35 Yaş Altı Yenilikçiler” sıralamasında yer aldı. Bu listede ise biyoloji ve tıp alanlarında çığır açan 35 kişiden biri olarak seçildi.
6. Halil İnalcık
Halil İnalcık, Türk bilim adamları içinde oldukça mühim bir yere haizdir. İnalcık, yalnızca Türkiye’de değil dünyanın pek fazlaca ülkesinde saygı duyulan bir yere haizdir. Tarih alanında yapmış olduğu emekler ve yazdığı kitaplar, dünyanın birçok üniversitesinde ders kitabı olarak kullanılıyor.
Meşhur bilim insanı, yapmış olduğu çalışmaların sonrasında Harvard Üniversitesi dahil pek fazlaca mühim kurumda profesör olarak ders verdi. Ek olarak İnalcık, Cambridge Internasyonal Yaşam öyküsü Merkezi tarafınca dünyada toplumsal bilimler alanında sayılı 2 bin bilim insanı içinde yayınlandı.
7. Afet İnan
Mustafa Kemal Atatürk’ün içsel kızı olarak bildiğimiz Afet İnan, yaşamı süresince mühim başarılara imza attı. Bursa Kız Öğretmen Okulu’nu bitirdikten sonrasında 17 yaşlarında öğretmenlik halletmeye süregelen Afet İnan, Mustafa Kemal Atatürk tarafınca ortaya çıkarıldı. Sonrasında dil eğitimi için yurt dışına gönderildi.
Almış olduğu eğitimlerle beraber ülkenin en iyi tarihçilerinden kabul edilen İnan, lisans eğitimini tamamladıktan sonrasında doktora çalışmasını gerçekleştirmiş oldu. Doktora çalışmasını tamamladıktan sonrasında sosyolog unvanına haiz oldu. Ek olarak Afet İnan, Türk Tarih Kurumunun kurulmasında da mühim bir yere haiz.
8. Hulusi Behçet
Hulusi Behçet, dünya çağlarında en fazlaca tanınan bilim adamları içinde yer ediniyor. Meşhur bilim insanı, tıp eğitimini tamamlamasından sonrasında dermatoloji ve zührevi hastalıklar uzmanı olarak vazife yapmış oldu.
Meşhur isim, I. Dünya Savaşı’nda ve Kurtuluş Savaşı’nda da hastanelerde dermatolog olarak çalıştı. Bununla beraber Hulusi Behçet, Türk akademi dünyasında profesör unvanına haiz olan ilk şahıs olarak yer ediniyor. Ek olarak Hulusi Behçet, Behçet hastalığını tanımlayan ilk bilim insanı.
9. Canan Dağdeviren
Canan Dağdeviren, yeni nesil Türk bilim adamları içinde yer ediniyor. Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği bölümünü bitiren Dağdeviren, Sabancı Üniversitesi Araç-gereç Bilimi ve Mühendisliği alanında yüksek lisans yapmış oldu.
Bununla beraber kazanılmış olduğu bursla beraber UIUC (University of Illinois at Urbana-Champaign)’de Araç-gereç Bilimi ve Mühendisliği bölümünde doktora yapmış oldu. Doktoradan sonrasında Dağdeviren, pilsiz çalışan giyilebilir kalp çipi ve cilt kanserini tespit eden bir aygıt geliştirdi. Ek olarak meşhur bilim insanı, Forbes’un paylaşmış olduğu 90 Yaş Altı Bilim İnsanı sıralamasında yer aldı.
10. İlber Ortaylı
Ankara Üniversitesinde Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih bölümünden mezun olan İlber Ortaylı, günümüzde en fazlaca malum bilim adamları içinde yer ediniyor. Viyana Üniversitesinde Slav ve Doğu Avrupa dilleri hakkında eğitim aldı.
Roma, Oxford, Paris, Viyana ve Berlin şeklinde birçok yerde ders, konuşma ve seminer veren İlber Ortaylı, 1989’da Türkiye’ye döndü ve profesör oldu. Pek fazlaca sayıda kitap kaleme alan Ortaylı, ek olarak birçok ödüle de layık görüldü.
11. Oktay Sinanoğlu
Babası İtalya’da başkonsolos olan Oktay Sinanoğlu, minik yaşlarda Türkiye’ye dönerek eğitimini sürdürdü. 1955 senesinde Kaliforniya’daki Berkeley Üniversitesinden mezun olan Sinanoğlu, MIT’de yüksek lisans yapmış oldu. Yale Üniversitesinde ise kimya alanında profesörlük unvanına haiz olan en genç bilim insanı hala Oktay Sinanoğlu.
Kimya alanının haricinde Sinanoğlu, Türk diliyle ilgili olarak da mühim düşüncelere haiz. Türkiye’de ve Japonya’da birçok bilim kuruluşuna ve üniversiteye danışmanlık icra eden bilim insanı, Türkçenin özgünleşmesi için pek fazlaca tavsiye emek vermesi yapmış oldu.
12. Celal Şengör
1973 senesinde Robert Koleji’nden mezun olan Celal Şengör, 1978’de State University of New York at Albany’den yerbilimci olarak mezun oldu. 1981 senesinde İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi, genel yerbilim kürsüsünde asistan olarak vazife yapmış oldu. 1984’te ise Londra Yerbilim Cemiyeti’nin Başbakanlık Ödülünü, 1986’da da TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü aldı.
1988 senesinde ise Neuchâtel Üniversitesi Fen Fakültesi’nden onur bilimi doktoru pâyesi aldı. Academia Europaea’ya 1990 senesinde kabul edilen Celal Şengör, cemiyetin ilk Türk üyesi oldu. 1991 senesinde ek olarak Kültür Bakanlığı’nın “informasyon çağı ödülü”nü kazanmıştır.
13. Bilge Demirköz
Bilge Demirköz, Uluslarası Bilim Hanımefendileri Ödülü’nü kazanmıştır. İstanbul Amerikan Robert Lisesinde okurken TÜBİTAK proje yarışmasında matematik alanında Türkiye’de verilen ilk ödülü aldı. Ek olarak uzay radyasyonu alanında yapmış olduğu çalışmalarla her yıl 15 genç bilim insanına verilen Yükselen Kabiliyet Ödülü’nü aldı.
Tam burslu olarak MIT’ye kabul edilen Bilge Demirköz, doktora derecesini Oxford Üniversitesinde tamamladı. Bir proje kapsamında NASA’da 4 yıl çalışan bilim insanı sonrasında Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde kariyerine devam etti. Projesini ise Türkiye’de geliştirilmiş örneksiz malzemelerin ve elektronik bileşenlerin, uzay için toplam doz tesiri (TID) ışınım testleri altındaki etkilerinin araştırılması olarak tanımlıyor.
14. Muazzez İlmiye Çığ
1914 senesinde doğan ve yıllara meydan okuyan Muazzez İlmiye Çığ, 108 yaşlarında bir bilim insanı. Sümer ve Hitit kültürlerinin en mühim araştırmacılarından kabul edilen Muazzez İlmiye Çığ, on üç kitap ve pek fazlaca bilimsel yazı yazdı.
Bunun yanı sıra Muazzez İlmiye Çığ, almış olduğu ödüllerle de dikkat çekiyor. Bilim insanı günümüzde yaşayan en meşhur sümerolog olarak biliniyor. Ek olarak yapmış olduğu son çalışmalarla Sümerlerle Türklerin ilişkisini kati olarak ortaya koydu.
15. Hasret Türeci ve Uğur Şahin
Son zamanlarda yaşanmış olan yeni tip koronavirüs sürecinde Hasret Türeci ve eşi Uğur Şahin, fazlaca fazla şahıs tarafınca tanındı. Eşi ile beraber BioNTech adlı COVID-19 aşısını geliştirdi. Bununla beraber Hasret Türeci, Asturias Prensliği Ödülü dahil birçok ödülün sahibi oldu.
1965 senesinde Hatay’ın İskenderun ilçesinde doğan Uğur Şahin, Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Merkezinde öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Ek olarak BioNTech Kurucu Ortağı ve CEO’su olan Uğur Şahin, dünya genelinde en fazlaca tanınan bilim adamlarından biri.
Peki, siz bu bilim adamları haricinde hangi adları biliyorsunuz ki? Görüşlerinizi yorumlar kısmından bizlerle paylaşmayı ihmal etmeyin!
Kaynak: teknolojipusulasi.com