Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyinde Türkiye’nin Paris Mutabakatı’na taraf olacağını açıklamasının akabinde mutabakat, 6 Ekim’de TBMM’de onaylandı.
Muahedenin onaylanmasına ait karar 7 Ekim’de Resmi Gazete’de yayınlanırken, Türkiye’nin Paris Mutabakatı’na ait onayı 11 Ekim’de BM Sekretaryası’na bildirildi.
Böylelikle, onayın sekretaryaya bildirilmesinden sonraki 30’uncu gün olan 10 Kasım prestijiyle mutabakat Türkiye’de yürürlüğe girecek ve Türkiye mutabakata taraf olan 192’inci ülke olacak.
GAYE GLOBAL SICAKLIK ARTIŞINI 1,5 DERECEYLE SONLANDIRMAK
Paris Anlaşması’nın yürürlüğe girmesi, siyasetlerde ve maddelerde global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırma maksadına uygun formda düzenlenme yapılmasını sağlayacak hukuksal ortamı oluştururken, Türkiye ulusal katkı beyanlarına ait güncellemelerini bu çerçevede yapacak.
Yasal bağlayıcılığı olan mutabakat kapsamında daha evvel emisyonlarını 2030’a kadar yüzde 21 artıştan azaltma taahhüdünü veren Türkiye’nin, birinci adım olarak, güç, atık, ulaşım, binalar ve tarım dallarındaki emisyon azaltım amaçlarını içeren ulusal katkı beyanlarını güncelleyerek BM Sekretaryası’na sunması planlanıyor.
2053’TE NET SIFIR EMİSYON
Türkiye’nin güncelleyeceği ulusal katkı beyanlarında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı 2053’te net sıfır emisyona ulaşma gayesine yönelik yol haritasının oluşturulması bekleniyor.
Memleketler arası kamuoyundan Türkiye’nin muahedeyi onaylamasına takviye
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı Sekretaryası İcra Yöneticisi Patricia Espinosa, İskoçya’nın Glasgow kentinde 31 Ekim’den beri devam eden 26. Taraflar Konferansında(COP26) Türkiye’nin Paris Mutabakatı’na taraf olmasına ait soruları yanıtladı.
”TÜRKİYE, BÜYÜK BİR EKONOMİ”
Türkiye’nin bu adımından duyduğu memnuniyeti lisana getiren Espinosa, “Böyle bir mutabakat için herkesi bir ortaya getirmenin uzun bir süreç olduğunun şuurundayız. Türkiye’nin de mutabakata tam bir taraf olmasından ötürü memnunuz.” dedi.
Espinosa, Türkiye’nin milletlerarası alanda kıymetli bir ülke olduğunu vurgulayarak, “Türkiye, büyük bir iktisat. Bu nedenle, Paris Mutabakatı’nın kapsadığı tüm alanlarda Türkiye’nin iklim değişikliğiyle gayrette yapabileceği katkı çok kıymetli.” diye konuştu.
MUTABAKAT 10 KASIM PRESTİJİYLE TÜRKİYE’DE YÜRÜRLÜKTE
Milletlerarası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol ise 10 Kasım prestijiyle Paris Muahedesi’nin Türkiye’de yürürlüğe girmesinin son derece değerli bir adım olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Bu adımın Türkiye’nin pak güç konusunda daha güçlü ve seri adımlar atmasına vesile olmasını temenni ediyorum. Biz de Milletlerarası Güç Ajansı olarak Türkiye’nin bu attığı adımları ve Paris Anlaşması’nı yürürlüğe koymasını destekliyoruz.”
”ÜLKELER HEM VATANDAŞI İÇİN HEM DE GLOBAL BOYUTTA GERÇEK BİR KARAR VERMİŞ OLACAK”
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Güçten Sorumlu Üyesi Kadri Simson ise, Paris mutabakatını onaylayıp taahhütlerini yerini getiren her ülkenin kendisine yarar sağladığını lisana getirdi.
İklim değişikliğiyle çabada karbon nötr iktisat oluşturmanın yeni iş imkanları ortaya çıkaracağını ve ekonomik büyüme sağlayacağını aktaran Simson, “Ayrıca, bu adımlar iklim değişikliğiyle gayret etmeye yardımcı olacak. Hangi ülke Paris Mutabakatı’na katılıyorsa hem kendi vatandaşı için hem de global boyutta gerçek bir karar vermiş olacak.” dedi.
192 ÜLKE MUAHEDEYİ ONAYLADI
Paris Mutabakatı, Aralık 2015’te Paris’teki COP21’de imzalanırken, 4 Kasım 2016 prestijiyle yürürlüğe girmişti.
Mutabakatın 197 imzacısı bulunmasına karşın, onaylayan 191 ülke bulunuyordu. Türkiye’nin de muahedeyi onaylamasıyla bu sayı 192’ye çıktı.
Paris Muahedesi’ni imzalamasına karşın taraf olmayan 5 ülke (Eritre, Irak, İran, Libya, Yemen) bulunuyor.
Global emisyonların 2030’a kadar en az yüzde 50 azaltılmasının hedeflendiği Paris Muahedesi ile 2050’de net sıfır emisyon iktisada ulaşılması amaçlanıyor. Bu kapsamda, ülkelerin emisyonları azaltmak için atacakları adımlara yönelik ulusal katkı beyanlarını 5 yılda bir güncellemesi bekleniyor.
Paris Mutabakatı’nın kabulünün 5’inci yılında ise ülkelerin bir kısmının güncellediği ulusal katkı beyanlarına nazaran, emisyonların 2030’a kadar yaklaşık yüzde 13 artacağı hesaplanıyor. Bu kapsamda, iklim değişikliğiyle çabanın muvaffakiyete ulaşabilmesi için mutabakat kapsamındaki taahhütlerin hemen aksiyona dönüşmesine muhtaçlık duyuluyor.
Öteki yandan, devam eden COP26 müzakerelerinde Paris Mutabakatı’nda eksik kalan hususların ele alınarak tamamlanması hedefleniyor.