Günümüzde bazı devletlerin ve hükümetlerin, kendi vatandaşlarından veri topladığını biliyoruz. Hatta ABD, Çin ve Rusya şeklinde bazı ülkelerin internasyonal bir halde bunu internasyonal boyuta taşıyarak, komşu ülkeleri yada ilişkilerin gerilmiş olduğu bölgeleri yakından takip etmiş olduğu de biliniyor. Fakat bugün ortaya çıkan bir haber Çin’in bu işi ne kadar ilerlettiğini gözler önüne serdi.
Çin, Batılı devletlerden bir dünya veri topluyor!
Washington Post’un yüzlerce Çinli hakkında yapmış olduğu bir incelemeye gore Çin, devlet kurumlarını, ordusunu ve polisini yabancı hedeflerle ilgili bilgilerle donatmak için Feysbuk ve Twitter da dahil olmak suretiyle Batı toplumsal medyasında madencilik yaparak dahili web veri nezaret ağının büyük bir bölümünü dışa çevirmiş durumda. Buna ihale belgeleri, sözleşmeler ve şirket dosyalarının da dahil olduğu söyleniyor.
Çin’in, 2010’lu senelerden beri geliştirdiği ve mahalli olarak yetkilileri, çevrimiçi ortamda siyasal açıdan duyarlı bilgiler mevzusunda uyarmak için kullanılan Kamuoyu Çözümleme Yazılımı isminde olan ülke çapında bir devlet veri nezaret hizmetleri ağına haiz olduğu biliniyor.
Yazılım, ilk olarak Çin’de bulunan web kullanıcılarını ve medyasını gözetliyor. Sadece 2020’nin başından bu yana 300’den fazla Çin hükümeti projesi için ihale belgelerinin ve sözleşmelerin, Twitter, Feysbuk ve öteki Batılı toplumsal medya platformlarını yabancı hedefler hakkında veri toplamak için inceliyor.
Hem de, mahalli hükümet ihale platformları vasıtasıyla kamuya açık olarak erişilebilen belgeler, devlet medyası, propaganda departmanları, polis, askeri ve siber düzenleyiciler şeklinde kurumların veri toplamak için yeni yada daha karmaşık sistemler satın aldığını da ortaya koyuyor.
Bunlar içinde, yabancı gazeteciler ve akademisyenlerden oluşan bir veri tabanı oluşturmak için Twitter ve Feysbuk’ta madencilik icra eden 320 bin dolarlık bir Çin devlet medya yazılım programı, Batı’nın Hong Kong ve Tayvan’daki konuşmalarını çözümleme eden 216 bin dolarlık bir Pekin polis haber alma yazılımı ve Uygurca dil içeriğini yurtdışında kataloglayan bir Sincan siber merkezi de bulunuyor.
Çin’in Merkezi Propaganda Departmanına rapor veren bir birim için çalışan Pekin merkezli bir analist anonim bir halde bir zamanlar bireysel akademisyenler, politikacılar ve gazetecilerin profilleri de dahil olmak suretiyle, Pekin’in üst düzey liderliğiyle ilgili negatif içeriğin Twitter’da iyi mi yayıldığına dair bir veri raporu hazırlamakla görevlendirildiklerini söylemiş oldu. Ek olarak “Artık Çin karşıtı personelin yeraltı ağını daha iyi anlayabiliriz” dedi.
Bu gözetleme ağlarının, Pekin’in büyük veri ve suni zeka yöntemiyle yabancı propaganda çabalarını iyileştirmeye yönelik daha geniş bir yöneliminin parçası olduğu söyleniyor. Ek olarak bunlar, Pekin’in çıkarlarını baltalayan eğilimler için gerçek zamanlı alarmlar vermek suretiyle tasarlanmış bir uyarı sistem ağını da oluşturuyorlar.
Biden yönetiminin, ABD’nin askeri yada nezaret bağları olan Çinli teknoloji şirketlerine yapmış olduğu yatırımlardan kaygı duyduğu biliniyor. Fakat Alman Marshall Fonu’nun kıdemli bir üyesi olan Mareike Ohlberg, Çin’in iç kamuoyu ağı hakkında meydana getirilen araştırma için şunları söylemiş oldu:
Şu anda bu çabanın bir kısmını dışa doğru tekrardan yönlendiriyorlar. Bunun Çin’de almış olduğu sayılara ve büyük ölçeğe bakınca, bu açıkçası oldukça ürkütücü.
Çin hükümetinin bütçesinin bir kısmı, polis ve propaganda departmanları adına yabancı toplumsal medya hesaplarının satın alınmasını ve sürdürülmesini içeriyor. Gene de ötekiler, Pekin’in yurtdışındaki devlet medya kapsamını iyileştirmek için hedeflenen analizi kullanmayı sürdürdüğünü konu alıyor.
Satın almaların boyutunun, küçük-otomatik programlardan, İngilizce konuşanlar ve dış siyaset uzmanları dahil olmak suretiyle takımlar tarafınca günde 24 saat çalışan yüz binlerce dolara mal olan projelere kadar uzandığı iddia ediliyor. Ek olarak belgeler, bireysel toplumsal medya kullanıcılarından gerçek zamanlı verilerini toplayabilen ve son aşama özelleştirilebilir programları açığa çıkarıyor. Bazıları, ABD seçimleri de dahil olmak suretiyle mevzularda genel eğilimlerin izlenmesini konu alıyor.
Habere gore sistemler tarafınca toplanan verileri gözden geçirilememiş. Sadece mevzuyla ilgili direkt hükümet kamuoyu analizine dahil olan Pekin merkezli dört kişiyle konuşulmuş olduğu belirtiliyor. Bunun sonucunda Feysbuk ve Twitter verilerini otomatikman toplayan ve mahalli Çin sunucularında gerçek zamanlı olarak depolayan ayrı yazılım sistemleri açıklanıyor.
Bu doğrultuda, Twitter ve Feysbuk’un evvelinde izin almadan hizmetlerinde otomatik veri toplanmasını yasakladığı söyleniyor. Ek olarak Twitter’ın politikası geliştiricilerin bir kullanıcının siyasal üyeliğini yada etnik ve ırksal kökenini idrak etmek için kullanılan verileri toplamasını da açıkça yasakladığı belirtiliyor.
Twitter sözcüsü Katie Rosborough, geliştiricilerin diğerlerinin yanı sıra platformdan genel verileri almasına olanak tanıyan firmanın Uygulama Programlama Arayüzü’ne (API) atıfta bulunarak şunları söylemiş oldu:
API’miz, hususi bilgilere değil, yalnızca genel verilere ve Tweetlere gerçek zamanlı erişim sağlar. Geliştirici politikamız ve şartlarımız uyarınca, nezaret amacıyla API’mizin kullanımını yasaklıyoruz.
Çin’in mahalli kamuoyunu çevrimiçi çözümleme etme sistemleri, Başkan Xi Jinping’in Çin’in propaganda aygıtını modernize etme ve İnternet üstündeki kontrolünü sürdürme programının kuvvetli fakat büyük seviyede görünmeyen bir ayağı olduğu söyleniyor. Kapsamlı veri toplama ve seyretme çabaları, kamu seçimleri düzenlemeyen yada bağımsız medyaya izin vermeyen bir ülkede yetkililere kamuoyu hakkında düşünce veriyor.
Doğal hizmetlerin ek olarak Çin’in sıkıdüzen aygıtı için giderek daha çok teknik nezaret sağladığını ve bir çok sistemin, yetkilileri ve polisi gerçek zamanlı olarak negatif içeriğe karşı uyarmak için tasarlanmış alarm işlevleri içerdiğini belirtmek lazım. Fakat hükümet lehine kamuoyu oluşturma politikasının mühim bir parçası bulunduğunu da unutmamak lazım.
Çin hükümetinin kamuoyu seyretme endüstrisinin tam kapsamı hemen hemen bilinmiyor. Sadece büyüklüğü hakkında bazı tahminler mevcut. Mesela 2014 senesinde, devlet destekli China Daily gazetesi, 2 milyondan fazla insanoğlunun kamuoyu analisti olarak çalıştığını söylemiş oldu. 2018’de, bir başka resmi gösterim organı olan Halkın Günlüğü, hükümetin çevrimiçi düşünce analizi endüstrisinin milyarlarca dolara eşdeğer “on milyarlarca yuan” değerinde bulunduğunu ve yılda yüzde 50 oranında büyüdüğünü söylemiş oldu.
İşin ucunun nereye varacağını hemen hemen kimse öngöremiyor. Fakat pek fazlaca devletin buna benzer uygulamaları olduğu ve bunun kanıtlarıyla beraber ortada bulunduğunu biliyoruz. Hatta Amerikalı bilgisayar uzmanı, eski Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ve eski Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) çalışanı Edward Snowden, NSA tarafınca yürütülen küresel seyretme aletlerinin işletme detaylarını ortaya çıkaran sızıntılarını başlatan şahıs olarak şu anda Rusya’ya sığınmış durumda. Bu mevzu hakkında çekilen ve başrolünde Joseph Gordon-Levitt’in oynadığı Snowden filmini de isterseniz daha çok data edinmek için seyredebilirsiniz.
Siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı ihmal etmeyin!
Kaynak: teknolojipusulasi.com